Een vraag die ik zo veelvuldig binnenkreeg dat ik besloot er een blog over te schrijven.
Optimel.
Het is niet meer weg te denken uit de supermarktschappen en is een ‘staple’ (oftewel product voor dagelijks gebruik) geworden in veel huishoudens.
Lange tijd ook bij mijzelf! In de tijd dat ik dacht dat calorieën tellen het enige was wat belangrijk was, en de focus met name lag op: wat doen producten met mijn gewicht en vetpercentage.
Dat je zo’n heerlijk zoet product kon eten met zo weinig calorieën?! Het leek wel te mooi om waar te zijn!
Jaren later en veel wijze lessen verder was het een mooi moment om mijn kennis en visie eens opnieuw los te laten op het product Optimel. Want is Optimel nu echt wel zo gezond of niet?
Optimel Drinkyoghurt Framboos 0% vet
Voor dit artikel neem ik het product drinkyoghurt onder de loep. Het is een van de bekendste producten, en het geeft een goed beeld van de algemene inhoud van de Optimelproducten.
Allereerst hebben we even te bepalen wat het kader is op basis waarvan we ‘gezond’ definiëren. Gezond kan namelijk op heel veel manieren opgevat worden. Is gezond dat een product minder vet bevat? Weinig calorieën bevat? Of juist een product waar veel vitamines in zitten? Dat zijn al drie hele verschillende dingen.
Wat beschouw ik als gezond?
Binnen Topfit Suikervrij richt ik me op het zo stabiel mogelijk houden van de bloedsuikerspiegel. Die bloedsuikerspiegel daaraan wordt ook wel gerefereerd als je metabole gezondheid.
Metabool gezond zijn betekent dat het lichaam goed in staat is om op de signalen van insuline te reageren. Op het moment dat je een product met suikers eet, wordt er insuline afgegeven door het lichaam. Hierdoor kan de bloedsuikerspiegel snel weer dalen. Dit systeem werkt goed zolang je er goed zorg voor draagt. Oftewel: zolang je lijf niet constant insuline aan hoeft te maken, en jouw cellen niet ongevoelig worden voor dat signaal.
Daarbij is gezondheid meer dan niet ziek worden. Gezondheid is ook jezelf de meerderheid van de tijd fit, energiek, krachtig en sterk voelen. Dat doe je door je bloedsuikerspiegel de meeste tijd zo stabiel mogelijk te houden. Het zijn namelijk ook de pieken en dalen in je bloedsuikerspiegel die zorgen voor effecten als wisselende energielevels, brain fog, minder focus en minder concentratie, een wisselende gemoedstoestand en een constante behoefte aan meer suikers.
Oftewel: gezonde voeding is in mijn optiek de producten die je lichaam zo min mogelijk belasten, zo veel mogelijk voedingstoffen opleveren en je bloedsuikerspiegel zo stabiel mogelijk houden.
De ingrediënten van Optimel Framboos 0% vet
Vanuit dat kader gaan we eens kijken naar de ingrediënten en voedingswaarden van Optimel 0% Vet Framboos. Om een eerlijke vergelijking te kunnen maken, gebruiken we als benchmark het product waar het het meest op lijkt. Namelijk magere yoghurt.
Voedingswaarden Optimel
Allereerst kijken we even naar de voedingswaarden van Optimel versus AH Magere Yoghurt. Deze staat hieronder afgebeeld.
Optimel bevat 31 calorieën per 100 ml. Waarvan 0 gram vet, 3,7 gram koolhydraten (waarvan 3,3 g suikers) en 3,2 g eiwitten.
Ga je kijken naar de magere yoghurt, dan is de verhouding: 38 calorieën, waarvan 0,1 g vet, 4,7 g koolhydraten (waarvan 4,7 g suikers) en 4,5 g eiwitten.
Voedingswaarden naturel yoghurt
Op basis hiervan komen de producten heel erg overeen. De magere yoghurt bevat iets meer koolhydraten en suikers ten opzichte van de Optimel. Maar daartegenover bevat het ook meer eiwitten. De vetten kun je als gelijk beschouwen.
Laten we eens kijken naar de ingrediënten.
De ingrediënten van Optimel
De ingrediënten van magere yoghurt
Vergelijken we de ingrediëntenlijsten met elkaar, dan valt er al direct iets op. De magere yoghurt bestaat uit géén ingrediënten. Het is een puur product waar niets anders aan toegevoegd is. Het enige wat je ziet staan is dat het melk en lactose bevat. Dit is omdat dit voor eventuele intoleranties duidelijk vermeld moet worden. Het is onbewerkt en bestaat enkel uit melk. Verder niets!
Optimel daarentegen bevat naast het hoofdbestanddeel magere yoghurt, nog 4 andere ingrediënten. Daar zoom ik graag even met je op in.
2% frambozensap
Frambozensap, de frambozensmaak moest wel ergens vandaan kunnen komen natuurlijk. Dit is een prima ingrediënt ook omdat het geen frambozensap uit concentraat is, dus so far so good.
Maïszetmeel
Dit is een interessant ingrediënt. Dit wordt over het algemeen gebruikt als bindmiddel en is een zetmeel dat uit maïs gewonnen wordt. Dit zorgt ervoor dat de drinkyoghurt goed gebonden blijft, en dat het ook als direct drinkbare yoghurt uit dit pak komt.
Maïszetmeel op zichzelf is een bewerkt ingrediënt. Het wordt gewonnen uit maïs waarbij het eiwit, de olie en de vezels uit maïs worden onttrokken en alleen het zetmeel overblijft. Dit wordt vervolgens verwerkt tot wit poeder (1).
Wat ook interessant is als je nog eens naar de voedingswaarden van Optimel gaat kijken dan zie je dat er minder natuurlijk suiker en minder koolhydraten aanwezig zijn dan in naturel magere yoghurt.
Echter is er wel een verschil bij Optimel tussen de hoeveelheid koolhydraten en suikers. Dat geeft aan dat een deel van de natuurlijke melksuikers verwijderd zijn, en daarvoor in de plaats maïszetmeel is toegevoegd. Hierdoor is het gat ontstaan tussen koolhydraten en suikers.
Dit is al een heel interessant punt om over na te denken. Het drukt dan inderdaad de hoeveelheid van nature aanwezige suikers. Maar daarvoor in de plaats krijg je wel een bindmiddel dat een zetmeel is.
Aroma
Het derde ingrediënt op de lijst is aroma. De voedingsmiddelenindustrie doet nog een beetje vaag over wat aroma nu precies inhoudt. Het enige wat er echt over te vinden is, is via de Warenwet van de overheid waarin staat:
“Aromastoffen kunnen worden toegestaan op voorwaarde dat:
- zij geen gevaar voor de gezondheid van de consument inhouden, op basis van de wetenschappelijke beoordeling waarin is voorzien bij artikel 7 van Richtlijn 88/388/EEG,
- het gebruik ervan de consument niet misleidt.”
Oké, het feit dat een aroma getest moet worden op zijn gevaar zegt eigenlijk al iets over dat het een chemisch iets is…
Vervolgens:
“Een verwerkingsaroma mag uitsluitend, via deugdelijke fabricageprocédés, door verhitting zijn of worden verkregen bij een temperatuur van ten hoogste 180° gedurende ten hoogste 15 minuten. Een van de bestanddelen van het verwerkingsaroma moet tenminste één stikstofamino-molecuul bevatten, terwijl een ander bestanddeel een reducerende suiker moet zijn.”
Bijzonder, het moet dus in ieder geval verhit worden voor gebruik en er moet een reducerend suiker aan een stikstof molecuul toegevoegd worden.
Met tot slot:
“Aroma’s moeten voldoen aan de volgende algemene zuiverheidseisen:
a. het gehalte aan arsenicum mag ten hoogste 3 mg per kg bedragen;
b. het gehalte aan lood mag ten hoogste 10 mg per kg bedragen;
c. het gehalte aan cadmium, onderscheidenlijk kwik mag ten hoogste 1 mg per kg bedragen.”
Conclusie:
Als het aan dit soort richtlijnen moet voldoen, dat weet je in ieder geval dat het géén natuurlijke stof is en dat het dus blijkbaar goed gecontroleerd moet worden zodat er geen gezondheidsgrenzen overschreden worden. Interessant punt en meer dan een onschuldig stofje voor de geur en/of smaak van dit product.
Sucralose
Tot slot: de zoetstof sucralose. Die heerlijk zoete smaak moest ergens vandaan komen natuurlijk! Want jij snapt denk ik ook wel dat enkel de 2% frambozensap in deze verpakking geen wonderen doet.
Sucralose dus, een zoetstof dat veel gebruikt wordt. Maar hoe zit het nu precies met zoetstoffen? Is dat gezonder, of moet je er juist mee opletten?
Wat bekend is over zoetstoffen is dat ze geen effect hebben op onze bloedsuikerspiegel (2). Ze bevatten geen glucose, zijn vrij van calorieën, en je lijf krijgt dus geen daadwerkelijke brandstof en energie binnen als je zoetstoffen eet. Voor velen een reden om heel veel suikerrijke producten door zoetstoffen te vervangen, en de reden dat de hele dieetindustrie ermee wegloopt. Geweldig! Een life hack!
Of toch niet?
Darmflora
Er wordt steeds meer wetenschappelijk onderzoek verricht naar de langetermijneffecten van zoetstoffen op de darmflora. In studies op dieren hebben zoetstoffen al aangetoond dat het de darmflora aantast, op een manier dat het stammen van goede bacteriën uitroeit – en die ook niet meer terugkomen (3).
Die bacteriën zijn enorm belangrijk voor jouw algehele gezondheid. En de darmflora wordt ook niet voor niets het tweede brein van de mens genoemd. Het is een hele jungle daar in jouw buik. En hoe rijkgevulder die jungle, hoe gezonder je vaak bent en hoe minder kwaaltjes je ervaart.
Insuline
Wat ook interessant is, is dat het effect van zoetstoffen misschien tòch invloed heeft op het hormoon insuline. Verschillende bronnen tonen namelijk aan dat op het moment dat jij iets met zoetstoffen eet, het brein een teken krijgt dat er zoets gegeten wordt. Dat associeert het met de zoete dingen die het kent, namelijk: suikerrijke producten. Als reactie op deze impuls geeft het toch wat insuline af. En wat die insuline doet, is jouw bloedsuikerspiegel laten dalen(4).
Het gevolg: het lichaam geeft het signaal dat er brandstof nodig is, en zet jou aan tot eten van zoetigheid.
Kort door de bocht kunnen zoetstoffen er dus wel eens voor zorgen dat jij méér honger en trek krijgt.
Smaakpapillen
Last but not least beïnvloeden zoetstoffen ook je smaakpapillen. Sucralose is 400 – 700 x keer zoeter dan suiker (5), en wordt daarom in kleine mate gebruikt in producten. Anders zou het namelijk afgrijselijk zoet smaken. Het zorgt er echter nog steeds wel voor dat jouw smaakpapillen een zoete opkikker krijgen alsof je iets suikerrijks hebt gegeten. Wat dat doet, is dat jij gewend raakt aan dat dingen zoet smaken.
Voorbeeld: een bakje yoghurt met frambozen smaakt niet hetzelfde als een glas Optimel frambozen-yoghurt-drink. Gebruik je maar vaak genoeg dat laatste, dan went je lichaam aan die mate van zoetigheid, en smaakt dat bakje yoghurt met frambozen na een tijdje juist extra zuur.
Dat zorgt er weer voor dat jij een zoetere smaakvoorkeur ontwikkelt, en dat alles wat ‘natuurlijk’ smaakt minder aantrekkelijk, lekker en bevredigend is.
Conclusie
Dat brengt ons tot het beantwoorden van de belangrijke vraag van dit artikel: is Optimel gezond?
In vergelijking met de pure, onbewerkte variant (magere yoghurt) zullen beiden een gelijkmatig effect hebben op de bloedsuikerspiegel. De magere naturel yoghurt bevat iets meer van nature aanwezige suikers, maar daartegenover staan ook iets meer eiwitten. De Optimelvariant bevat minder suikers, minder eiwitten, en in verhouding tot de suikers iets meer koolhydraten uit het maïszetmeel.
Ga je echter kijken naar gezondheid, in termen van de gezondste keuzes voor het optimaal functioneren van je lijf en de meeste voedingsstoffen, dan verliest bewerkt het altijd van puur!
Bewerkte producten bevatten veel onnatuurlijke stoffen die het lichaam niet kent en waar het lichaam zéker niet van profiteert. Meerdere studies tonen ook aan dat bewerkte producten vaker leiden tot een overconsumptie van calorieën, omdat het minder verzadiging geeft, minder voedingsstoffen bevat en honger in stand houdt.
Tot slot zal er de komende jaren steeds meer duidelijk worden wat de effecten zijn van het (groot)gebruik van zoetstoffen in onze voedingsmiddelen. Maar de voortekenen zijn niet best.
Optimel moet dus wat mij betreft niet gezien worden als een basisproduct maar meer als uitzondering op de naturel, onbewerkte yoghurt.
Zoetstoffen elimineren
Leuk weetje: binnen de Suikervrij Challenge zijn ook zoetstoffen een maand lang niet toegestaan.
Met name ook omdat daardoor de zoetbehoefte blijft bestaan wat leidt tot een constante onrust, zoete drang en behoefte naar eten. De ware oorzaak waardoor we veel suikers blijven consumeren.
Het weglaten van ook zoetstoffen geeft bijzonder mooie transformaties wat betreft smaakbeleving!
Wil jij meer weten over hoe je suikers en zoetstoffen elimineert zodat je niet meer die constante drang naar zoet hebt?